رمان خارق العاده اِما داناهیو به نام "اتاق"، با دو محدودیت قوی نوشته شده است: دیدگاه محدود راوی که پسر 5 ساله ای به نام جَک است و فضای بسته دنیای فیزیکی جَک که یک اتاق 11 در 11 فوتی است که در آنجا با مادرش زندگی می کند. ورود ما به داستان با این محدودیت ها آغاز می شود، ما فقط از آنچه جَک اطلاع دارد باخبریم، و فوراً نسبت به دلیل اینکه چرا این شخصیت ها در این مکان زندگی می کنند دچار سردرگمی می شویم. به نظر می رسد جَک با خوشحالی در یک روال کاملاً امن، در محیطی که در آن می تواند مادر خود را در تمام طول روز و هر لحظه ببیند، محصور شده است. مادرش برنامه ای برای ورزش، آواز خواندن و درس خواندن تعیین کرده است. اشیاء اصلی در اتاق همانند فرش، تختخواب، دیوار برای جَک موجوداتی دارای اسامی هستند و در کتاب با حروف بزرگ نوشته شده اند (Bed, Rug, …). در دنیایی که تنها همراه دیگر او، مادرش است، تختخواب به اندازه هر چیز دیگری می تواند دوست او باشد. جَک، از این منظر، همانند هر کودک معمولی دیگر ولی بسیار بیشتر از دیگر کودکان، شگفتی و معنای بی حد و حصری را در انجام هر کاری به ارمغان می آورد.
داناهیو به طرز زیبایی این محدودیت ها را بکار گرفته است. صدای جَک یکی از نکات برجسته رمان است: او در جَک راوی کودکی را خلق کرده است که با جذابیت خود خوانندگان را درگیر می کند، صدای او چنان فراگیر است که حتی در زمانی که کتاب را نمی خوانیم نیز همچنان صدای او شنیده می شود. داناهیو از طریق گفتکوها و اشاره هوشمندانه به استراق سمع، ما را با دنیای جَک آشنا می کند. خواننده همراه با جَک از دنیای او با خبر می شود و حتی بیشتر از جَک به چیزهایی پی می برد که جَک هنوز قادر به درک آن نیست امّا همانند سایر کتاب هایی که توسط کودکان روایت می شود، فاصله بین فهم کودک و خوانندگان قلمرویی عاطفی است.
داناهیو فضای فیزیکی این رمان را از طریق کارهایی که شخصیت ها انجام می دهند زنده نگه داشته است: آنها در یک مسیر می دوند، تلویزیون تماشا می کنند، پوسته های تخم مرغ را با یک نخ و سوزن بهم وصل می کنند تا نوعی مار درست کنند. اسباب بازی ها و کتاب ها همانند طلا ارزشمندند. تنها ارتباطی که این دو با یک زندگی نرمال و معمولی می توانند داشته باشند از طریق یکدیگر حاصل می شود.
یکی از دلایلی که کودک به عنوان راوی رمان انتخاب شده این است که ما را به ذهنی متصل می کند که از آن کاملاً اطمینان نداریم و بخواهیم از داستانی که بازگو می شود رمزگشایی کنیم.
در همان ابتدای داستان مشخص می شود که اتاق در واقع یک زندان است و مادر جَک برخلاف خواسته اش 7 سال است که در این اتاق زندانی شده است. اما جالب است که جَک احساس زندانی بودن نمی کند، اینکه این دو در این اتاق زندانی اند برای جَک آشکار نیست و این تضاد باعث ایجاد شکاف ها و پیچیدگی های اصلی در کتاب می شود: اتاق هم یک زندان است و هم یک پناهگاه.
داستان "اتاق" از اتفاقات واقعی الیزابت فریتزل و جیسی دوگارد الهام گرفته شده که برای سال ها اسیر بوده اند و فرزندانی را نیز به دنیا آوردند. روایت این داستان از زاویه دید مادر مسلماً داستان بسیار غمگین تری را می ساخت.
هنگامی که مشخص می شود مادر مایل به حضور در آنجا نیست، چارچوب دقیقی که برای سپری شدن روزهای شخصیت های داستان ساخته شده، معنای جدیدی را به خود می گیرد. اینکه مادر می تواند با این پسر پر جنب و جوش و باهوش ارتباط برقرار کند آن هم در حالی که این وضعیت ناامید کننده را تحمل می کند از او چهره ای قهرمانانه ساخته است و ما از ظرفیت او برای سازگاری با شرایط شگفت زده می شویم. جَک لازم نیست با شرایط سازگار شود. این برای او عادیست. اتاق مانند یک رحم بزرگ، فضایی که از بسیاری جهات بسط بدن مادر می تواند تلقی شود، مکانی بسته و سرشار از صمیمیت و مراقبت کامل است. اتاق تا مدتی می تواند بهشت کودک باشد و اگر او در آنجا بزرگتر می شد، به کابوس او تبدیل می شد. رشد جَک در 5 سالگی، تا حدودی به تأخیر افتاده و همچنان کاملاً در وحدتی که با مادرش احساس می کند زندگی می کند و همچنان خودش را بخشی از مادرش می بیند. در همان ابتدای داستان می بینیم که مادر هنوز به پسرش شیر می دهد. کتاب با تولد جَک آغاز می شود و مادر تلاش می کند او را از شیر بگیرد اما آنچنان در تصمیم خود مصمم نیست. جَک عاشق این نوع ارتباط صمیمی با بدن مادرش است و این ارتباط را همانند هر چیز دیگری از اتاق، مانند دیوارها، اشیا و برنامه های روزمره دوست دارد. اتاق برای جَک به منزله یک پناهگاه است اما حد و مرز بین رابطه مادر و پسر چیست؟ چه زمانی امنیت، از حد خود فراتر می رود.
سرانجام روند داستان کتاب دگرگون می شود، شخصیت های بیشتری وارد داستان می شوند و دنیای داستان از فضاسازی اولیه داستان خارج می شود. این تغییر، هیجان انگیز و در عین حال هولناک است. هنگامی که مادر در مورد شیر دادن به فرزند خود مورد بازجویی قرار می گیرد، با عصبانیت با بازجویان خود برخورد می کند. با شخصیت مادر می توان همدردی کرد و انتخاب های او در این شرایط قابل باور و قابل درک است. داناهیو با شرمگین کردن بازجویان، خوانندگان را نیز از پرسیدن سوالات باز می دارد. کلاستروفوبیای درونی، مرز نامشخص بین صمیمیت و استقلال مورد توجه قرار می گیرد اما به سرعت از آن رد می شود تا به مسائلی چون شادی و ترس های دنیای خارج بپردازد.
دنیای اجتماعی بیرون یک منبع عظیم و لذت بخش است و زاویه دید جَک مسائل آشنا را از نو برای ما می سازد. تماشای جَک در یادگیری نیروبخش است، و داناهیو به شیوه چشمگیری توانسته است عواقب زندگی در اتاق را با جزئیات آشکار کند. بخشی از جذابیت جَک این است که رفتارهای کودکانه در او فراوان است، و اگر شگفتی او نسبت به دنیای بیرون 10 برابر باشد استرس و اضطراب او نیز باید به همین ترتیب بیشتر و سخت تر قابل پذیرش باشد که در داستان اینطور نیست. اما این انتقادات همگی ناشی از استاندارد بالایی است که کتاب به زیبایی پدید آورده است. در کل داناهیو "اتاق" را با قدرت به پایان می رساند. این کتاب بسیار به یادماندنی است و از چشم انداز روانشناختی، جامعه شناختی، سیاسی می توان به آن نگریست. شیوه ای بی نظیر را برای صحبت در مورد عشق بکار می گیرد و در عین حال با نگاهی نو و گسترده به جهانی که در آن زندگی می کنیم، می پردازد.
"اتاق" کتاب خوبی برای نوجوانان نیز است زیرا به برخی موضوعات پیچیده می پردازد و همچنین به بررسی مفهوم عشق در شرایط سخت می پردازد. با وجود موضوع هولناک داستان، "اتاق" یک کتاب ترسناک نیست، بلکه یک چشم انداز جالب و در عین حال غم انگیز از یک کودک و تفاوت های او با بچه های دیگر هم سن اوست. رمان "اتاق" به همه خوانندگانی که می خواهند کتاب متفاوتی را بخوانند پیشنهاد می شود.
برای خرید کتاب "اتاق" از سایت دیجی کالا می توانید اقدام کنید.
مطالبی که در سایت "فصل یک" قرار می گیرند و همچنین امکانات سایت همه حاصل تلاش، صرف هزینه و وقت فراوان است. در صورتی که تمایل داشته باشید می توانید به سایت "فصل یک" به شیوه های مختلف یاری نمایید تا بتوانیم مطالب و امکانات بیشتری برای شما کاربران عزیز فراهم کنیم.
