شخصیت هایی چون امپراتور پالپاتین در جنگ ستارگان، لُرد ولدمورت در مجموعه هری پاتر، هانیبال لکتر و دیگر شخصیت های شرور به مرور زمان ارزش خود را ثابت کرده و به شخصیت های مورد علاقه بسیاری تبدیل شده اند. مسلماً هر نویسنده ای می خواهد خوانندگان داستانش همان احساس شور و شوقی که نسبت به دیگر شخصیت ها دارند نسبت به شخصیت شرور داستان نیز داشته باشند.
اولین سوالی که پیش می آید این است که شخصیت منفی یا شرور کیست؟
قبل از اینکه شروع کنیم باید به تفاوت هماورد (آنتاگونیست) و شخصیت شرور اشاره کنیم. هماورد شخصیتی است که کشمکش عمده داستان را بوجود می آورد و شخصیت اصلی را از رسیدن به هدفش باز می دارد. امّا اعمال یا مقاصد آنتاگونیست لزوماً ذاتی شریرانه ندارند.
در بعضی موارد، یک آنتاگونیست در هدفش با شخصیت اصلی اشتراک دارد. در داستانهایی ممکن است آنتاگونیست با نیت بدی اعمال خوب یا با نیت خوبی مرتکب اعمال بدی شود. گاهی حتی کمی از هر دو را شامل می شود. امّا شخصیت شرور داستان کاملاً متفاوت است.
در حقیقت، شرورها به ویژه با نیّت و اقدامات بدخواهانه خود مشخص می شوند. بنابراین، آنها مرتکب اعمال فجیعی می شوند در حالی که آگاهی کامل دارند از این که اعمالشان به هیچ وجه مطابق با هنجارهای اخلاقی جامعه نیست و یا مطابق هنجارهای یک جامعه فاسد و سرکوبگر رفتار می کنند.
غالباً این بی توجهی به عدالت و دلسوزی است که اقدامات یک شخصیت شرور را بسیار وحشتناک جلوه می دهد.
اشتباه غالب نویسندگان در خلق شخصیت های شرور چیست؟
همانطور که اکثراً به اشتباه، شخصیت اصلی داستان (پروتوگانیست Protagonist) خود را شخصیتی بسیار تحسین برانگیز، نجیب و کاملاً فاقد ترس یا نقص خلق می کنند مشابه همین اشتباه را در هنگام خلق شخصیت شرور داستان نیز مرتکب می شوند.
شخصیت شرور با اقدامات ظالمانه و بدخواهانه تعریف می شود. با این حال، در بیشتر موارد، این شخصیت ها در هر حال انسان اند. آنها افرادی با گذشته ها و ویژگی های شخصیتی و درد و رنج هستند و به همین دلیل آنها سزاوار داستان های غنی و قانع کننده از این بُعد انسانی خود نیز هستند.
این بدان معنا نیست که شما باید از شرارت این شخصیت ها بکاهید. در حقیقت، برخی از ظالمانه ترین اقدامات می توانند وحشت واقعی را در دل خوانندگان بکارند، اما فقط در صورتی که از منظر انسانیت نشان داده شود. بله، شخصیت های شرور می توانند در حالی که نیشخند میزنند به قتل برسانند. اما وقتی اقدامات آنها باعث می شوند انسانیت خودمان را زیر سؤال ببریم یا حقایق ترسناکی از واقعیت زندگی مان را آشکار می کنند، این همان چیزی است که یک شخصیت شرور را کاملاً و اساساً ترسناک و وحشتناک جلوه می دهد. چنین شخصیتی این سؤالات را در ذهن ما شکل می دهد:
- آیا اگر زندگی من در جهت دیگری رفته بود من هم می توانستم چنین باشم؟
- افرادی که در خیابان از کنارشان عبور می کنم چه کسانی هستند؟
- آیا من کسی را می شناسم که چنین اسرار مخوفی را در دل داشته باشد؟
اینها سؤالاتی هستند که افراد شرور باورپذیر در ذهن خوانندگان ایجاد می کنند. و دلیل اینکه خوانندگان با چنین سؤالاتی روبرو می شوند این است که نویسنده زمان لازم را برای رشد و پرورش شخصیت شرور به همان میزان شخصیت اصلی اختصاص داده است. چطور می توانیم ما نیز به عنوان یک نویسنده همین کار را انجام دهیم؟
نکته کلیدی در خلق یک شخصیت شرور و باورپذیر
به یاد داشته باشید که شخصیت شرور قهرمان داستان خود است. این احتمالاً یکی از بهترین توصیه هایی است که در این موضوع یافت می شود. اینکه شخصیت های شرورِ داستان را همانند شخصیتهای اصلی داستانهای خودِ آن ها در نظر بگیریم باعث می شود اطمینان حاصل کنیم که آنگونه که اهداف آن ها می طلبد شخصیت آن ها رشد و بسط داده شوند.
از اهداف و انگیزه های آنها گرفته تا ویژگی های شخصیتی، گذشته، جهان بینی و غیره، توجه به هر یک از این عناصر در خلق شخصیت شروری که بتواند در مقابل شخصیت اصلی قرار گیرد کاملاً ضروری است.
اما آنچه حتی از توسعه این عناصر مهمتر است، انجام این کار با عمق و نیّت است. این که شخصیت شرور داستان بخواهد کل جهان را به تسخیر خود آورد غیرمحتمل نیست، اما چرا؟ اینکه فقط این شخصیت منفی است کافی نیست، و همچنین چگونه می خواهد دنیا را به تسخیر خود درآورد؟
هنگام بسط شخصیت شرور خود به جزئیات توجه کنید. درک عمیقی از آنچه می خواهند، دلیل آن و آنچه به آن ها انگیزه می دهد داشته باشید.
انتخاب یک موجود ماورایی و شیطانی به عنوان شخصیت شرور داستان
در بعضی مواقع، داستان ها ممکن است شرورانی داشته باشند که در حقیقت انسان نیستند. این که چنین شخصیتی یک دیو یا یک موجود ما فوق طبیعی دیگر است که دارای ذات کاملاً شرّی باشد، لزوماً اشتباه نیست.
با این حال، هنگام استفاده از این نوع شخصیت شروری، باید به خاطر داشته باشید که خوانندگان از چنین شخصیتی به اندازه یک شخصیت انسانی شرور دچار وحشت نخواهند شد. چنین شخصیتی عمدتاً خارج از حیطه تجربه ما به عنوان انسان است، و بنابراین به عنوان نویسنده، باید راه های دیگری برای ایجاد ترس در خوانندگان خود بیابیم.
غالباً، شخصیت های شروری از این دست صرفاً یک عامل برای خطر واقعی و وحشتناک داستان هستند و این یعنی مبارزه شخصیت اصلی در برابر ترس ها یا وسوسه های خود. به عنوان مثال فرودو بگینز در داستان ارباب حلقه ها در برابر وسوسه حلقه مقاومت می کند، جک تورنس در کتاب درخشش به آرامی به جنون می رسد، یا ادموند پونسی در کتاب سرگذشت نارنینا در برابر وسوسه های جادوگر سفید مقاومت می کند.
با ایجاد یک کشمکش درونی برای شخصیت اصلی خود که توسط قدرت شخصیت شرور برانگیخته می شود، می توانیم به خوانندگان خود حس ترس از این قدرت را منتقل کنیم. و هنگامی که خواننده ها خود را به جای شخصیت اصلی قرار می دهند، آنها با این سؤال در ذهن خود روبرو می شوند که در موقعیتی مشابه تا چه حد می توانند مبارزه کنند.
چگونه می توانیم شخصیت های شرور داستان خود را بسط دهیم؟
ارائه داستان از زاویه دید شخصیت شرور همیشه مناسب ترین یا مؤثرترین گزینه در داستان نیست، با این وجود باید این شخصیت ها را به طور کامل در داستان رشد و بسط دهیم. این یکی دیگر از دلایلی است که ما باید در خلق شخصیت های شرور داستان توجه لازم را داشته باشیم.
ممکن است یک شخصیت شرور از نظر تئوری بسیار ترسناک باشد، امّا اگر به طور خاص شخصیت اصلی را طعمه خود قرار ندهد، فرصت بسیاری پیش نمی آید که در خوانندگان حس ترس و وحشت را بوجود آورد. بنابراین در ابتدا زمان کافی را برای شناخت و درک ترسها، نقص ها و خواسته های شخصیت اصلی خود اختصاص دهید و پایه های داستان خود را بنا نهید.
سپس شخصیتی شرور را طراحی کنید که بتواند سهم خود را در داستان حفظ کند و به جای اینکه از داستان بکاهد به آن بیافزاید. به عنوان مثال، ولدمورت یکی از شخصیت های شرور تأثیرگذار در سری کتاب های هَری پاتر است زیرا او دلسوزی هری را هدف خود کرده و ترس او را از خودِ ترس مورد بهره برداری قرار می دهد و در هر موقعیتی در او حس ارعاب بوجود می آورد.
از این رو با ایجاد شخصیت های اصلی و شروری که داستان های در هم تنیده ای دارند، صحنه هایی را بنویسید که در آن این دو شخصیت با هم تعامل برقرار می کنند یا در آن شخصیت اصلی عواقب اقدامات شخصیت شرور را تجربه می کند. هر یک از این صحنه ها به شما این فرصت را می دهد که شخصیت شرور داستان خود را از منظر شخصیت اصلی خود توصیف کنید.
به عنوان مثال صحنه ای را بنویسید که
- شخصیت شرور و شخصیت اصلی برای اولین بار ملاقات می کنند.
- شخصیت اصلی، شخصیت شرور را از دور مشاهده می کند.
- شخصیت اصلی باید با پیامدهای اقدامات شخصیت شرور علیه دیگران مقابله کند.
- شخصیت اصلی، شخصیت شرور را غافلگیر می کند.
- شخصیت شرور کاملاً اعتماد به نفس شخصیت اصلی را از بین می برد.
- شخصیت اصلی نظر دیگران را درباره شخصیت شرور می شنود.
- شخصیت اصلی با شخصی روبرو می شود که نسبت به شخصیت شرور ترحم، عشق و یا احترام دارد.
- شخصیت اصلی عکس العمل شخصیت شرور را نسبت به از دست دادن چیزی با ارزش می بیند.
- شخصیت اصلی و شخصیت شرور با هم درگیر می شوند ولی هیچ کدام در این کشمکش برنده نمی شود.
- شخصیت اصلی از گذشته شخصیت شرور می آموزد.
- شخصیت اصلی چیزی غافلگیر کننده را در مورد شخصیت شرور کشف می کند.
ممکن است نتوانید همه این صحنه ها را برای داستان خود بنویسید و این هیچ ایرادی ندارد. نکته این است که برای خوانندگان داستان صحنه های بسیاری ارائه داده شود تا بتوانند چیزهای جدیدی را در مورد شخصیت شرور بیاموزند، خواه از طریق اقدامات یا واکنش های شرور، از پیامدهای به جا مانده از آنها و یا از گذشته آنها. اگر شخصیت پردازی شخصیت شرور داستان خود را با هدف مشخص انجام دهید، در خوانندگان نسبت به این شخصیت حس باورپذیری بوجود می آید و حتی می توانید حس رعب و وحشت را در خوانندگان خود بوجود آورید.
برای مطالعه بیشتر می توانید مطالب سایت در زمینه شخصیت اصلی، شخصیت پردازی و رشد و بسط شخصیت ها را نیز در سایت بررسی کنید.
اگر نویسنده هستید و می خواهید داستان های خود را به اشتراک بگذارید سایت "فصل یک" این امکان را فراهم کرده است که با عضویت در سایت و ورود به پنل کاربری اقدام به نوشتن داستان خود کنید. آموزش عضویت در سایت و مراحل نوشتن داستان در این لینک توضیح داده شده است. لطفا قبل از نوشتن داستان خود قوانین و مقررات سایت را مطالعه فرمایید. برای خواندن داستان های کاربران سایت "فصل یک" به این لینک مراجعه کنید.
اگر مطالب ارائه شده برای شما مفید بود لطفا ما را از نظرات خود آگاه کنید.
مطالبی که در سایت "فصل یک" قرار می گیرند و همچنین امکانات سایت همه حاصل تلاش، صرف هزینه و وقت فراوان است. در صورتی که تمایل داشته باشید می توانید به سایت "فصل یک" به شیوه های مختلف یاری نمایید تا بتوانیم مطالب و امکانات بیشتری برای شما کاربران عزیز فراهم کنیم.
